Η επιλεκτική τροφοφαγία είναι μια κατάσταση η οποία εμφανίζεται στη νηπιακή – παιδική ηλικία και αφορά την άρνηση του παιδιού να φάει συγκεκριμένες τροφές. Συνήθως τα παιδιά που εμφανίζουν τροφοφοβία αρνούνται να καταναλώσουν συγκεκριμένες τροφές διότι δεν τους αρέσει η οσμή ή/και η εμφάνισή τους.
Τα τρόφιμα που τα παιδιά επιθυμούν είναι συνήθως περιορισμένα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται κατά πολύ η ποικιλία στη διατροφή των παιδιών, καθώς συχνά αποκλείονται ολόκληρες ομάδες τροφίμων.
Μερικές φορές, παιδιά τα οποία τρέφονται κανονικά, μπορεί να αναπτύξουν ξαφνικό φόβο απέναντι σε συγκεκριμένες τροφές. Αυτό συχνά συμβαίνει μετά από μια δυσάρεστη εμπειρία, όπως ένα επεισόδιο πνιγμού ή εμετού. Η τροφή που σχετίζεται με αυτή την εμπειρία γίνεται πηγή άγχους, καθώς το παιδί φοβάται ότι θα επαναληφθεί το δυσάρεστο γεγονός αν καταναλώσει το συγκεκριμένο τρόφιμο. Όπως έχουμε πει, τα παιδιά μαθαίνουν από τις εμπειρίες τους οπότε όταν ένα παιδί συνδέσει μια συγκεκριμένη τροφή με μια δυσάρεστη αίσθηση είναι φυσικό να την αποφεύγει, δημιουργώντας αποστροφή προς την τροφή.
Γιατί εμφανίζεται η επιλεκτική τροφοφαγία;
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που βάσει της έρευνας συμβάλλουν στην εμφάνιση της επιλεκτικής τροφοφαγίας στα παιδιά. Βάσει μελετών, υπάρχει η υπόθεση ότι η επιλεκτική τροφοφοβία ενδεχομένως να αποτελεί έναν μηχανισμό επιβίωσης για την αποφυγή δυνητικών τοξικών ή επιβλαβών τροφίμων. Επιπλέον, οι γευστικοί κάλυκες του κάθε παιδιού είναι διαφορετικοί οπότε τρόφιμα που δεν ταιριάζουν στις προτιμήσεις τους μπορεί να μην είναι επιθυμητά.
Φυσικά, οι διατροφικές προτιμήσεις του παιδιού μπορούν να επηρεαστούν από το άμεσο περιβάλλον του αλλά και τον τόπο διαμονής τους και τις συνήθειες της οικογένειας. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί μεγαλώνει σε ένα σπίτι όπου κυριαρχούν συγκεκριμένες γεύσεις και υφές, είναι πιο πιθανό να απορρίψει τροφές που αποκλίνουν από αυτά τα χαρακτηριστικά. Αυτό που τρώνε συνήθως στο σπίτι, επηρεάζει πολύ το τι θα θέλει να φάει και το παιδί.
Ακόμα μία θεωρία υποστηρίζει ότι η επιλεκτική τροφοφοβία μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός αντιμετώπισης άγχους ή ως τρόπος άσκησης ελέγχου σε ένα περιβάλλον που το παιδί αντιλαμβάνεται ως απειλητικό. Ακριβώς όπως ένα παιδί μπορεί να αρνηθεί να πάει για ύπνο για να αποφύγει κάτι που φοβάται, έτσι μπορεί να αρνηθεί να φάει συγκεκριμένες τροφές για να αποκτήσει αίσθημα ελέγχου.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προσχολική Ηλικία και Διατροφή: Πώς πρέπει να τη διαχειριστούμε
Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς;
Να έχετε υπομονή
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το παιδί που εμφανίζει επιλεκτική τροφοφαγία χρειάζεται υπομονή και κατανόηση καθώς συνήθως η επιλεκτική τροφοφαγία αποτελεί μέρος της ανάπτυξης του παιδιού και μπορεί να αντιμετωπιστεί. Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να είναι επιλεκτικά με το φαγητό σε κάποια φάση της ζωής τους. Αντί να τα πιέζουμε, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε να τα βοηθήσουμε να αντιμετωπίσουν το ζήτημα και να τα βοηθήσουμε να εμπλουτίσουν τη διατροφή τους.
Να προσφέρετε ποικιλία τροφίμων
Ακόμα και αν το παιδί αρνείται την κατανάλωση τροφίμων συνεχίστε να προσφέρετε ποικίλες επιλογές τροφίμων, από διαφορετικές ομάδες ώστε το παιδί να έρθει σε επαφή με αυτές. Μην πιέζετε το παιδί να καταναλώσει, απλά φροντίστε να υπάρχουν πάντα διαφορετικά τρόφιμα στο φαγητό. Φυσικά, ενδεχομένως να μην υπάρχουν αποτελέσματα από την πρώτη στιγμή και να χρειαστεί χρόνος προτού ένα παιδί αναπτύξει προτίμηση σε ένα νέο φαγητό.
Να δίνετε το σωστό παράδειγμα
Τα παιδιά μαθαίνουν από εμάς. Αν εμείς τρώμε υγιεινά και με όρεξη, θα θέλουν και αυτά να κάνουν το ίδιο. Δεδομένου ότι τα παιδιά είναι σαν σφουγγάρια, απορροφούν, τις συνήθειες των ανθρώπων γύρω τους, ειδικά των γονιών τους. Αν θέλουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν τα λαχανικά και τα φρούτα, πρέπει και εμείς να τα τρώμε με ενθουσιασμό. Συνήθως, όταν τα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους να απολαμβάνουν μια ποικιλία τροφών, είναι πιο πιθανό να τις δοκιμάσουν και αυτά.
Να κάνετε το μαγείρεμα διασκεδαστικό
Υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες το παιδί να καταναλώσει μια συκγκεριμένη τροφή όταν γνωρίζει και συμμετέχει στην προετοιμασία. Για αυτό είναι σημαντικό να συμπεριλάβετε το παιδί σας στην προετοιμασία των γευμάτων και να του αναθέσετε απλές εργασίες, όπως το πλύσιμο των λαχανικών ή το ανακάτεμα της σάλτσας. Επίσης, το να παρουσιάζουμε το φαγητό με διασκεδαστικό τρόπο μπορεί να τα ωθήσει να το δοκιμάσουν. Ένα όμορφο πιάτο πάντα μας προιδεάζει για ένα νόστιμο φαγητό.
Να σέβεστε τις προτιμήσεις τους
Είναι σημαντικό να ακούμε τις προτιμήσεις των παιδιών μας και να τους προσφέρουμε κάτι που ξέρουμε ότι θα φάνε. Ενώ θέλουμε τα παιδιά μας να δοκιμάζουν νέα φαγητά, δεν πρέπει να τα αναγκάζουμε οπότε η καλύτερη λύση είναι πάντα να τους αφήνουμε μια επιλογή που ήδη τους αρέσει. Το να προσφέρουμε ένα φαγητό που ξέρουμε ότι το παιδί μας θα απολαύσει, μπορεί να το κάνει πιο ανοιχτό στην ιδέα να δοκιμάσει κάτι καινούριο.